Co to jest sprawozdanie finansowe?
Sprawozdanie finansowe to oficjalny dokument zawierający informacje o sytuacji finansowej firmy oraz wynikach jej działalności w danym okresie. Najczęściej obejmuje ono rok obrotowy, ale w szczególnych przypadkach może dotyczyć krótszych okresów. Dokument ten jest istotnym źródłem danych dla właścicieli firm, inwestorów, banków i organów nadzoru, ponieważ pozwala ocenić kondycję finansową przedsiębiorstwa, jego rentowność oraz zdolność do regulowania zobowiązań.
Każda firma prowadząca pełną księgowość ma obowiązek sporządzenia sprawozdania finansowego. Sposób jego składania zależy od rodzaju przedsiębiorstwa:
Firmy wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) – muszą złożyć sprawozdanie do KRS.
Firmy spoza KRS – składają sprawozdanie do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej (KAS).
Co zawiera sprawozdanie finansowe?
Zgodnie z polskimi przepisami i Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości (MSR), sprawozdanie finansowe składa się z kilku kluczowych elementów, które umożliwiają kompleksową ocenę sytuacji finansowej przedsiębiorstwa oraz jego wyników finansowych.
1. Bilans (sprawozdanie z sytuacji finansowej)
Bilans przedstawia majątek firmy oraz źródła jego finansowania na konkretny dzień (najczęściej na koniec roku obrotowego). Składa się z dwóch części:
Aktywa – czyli wszystko, co firma posiada, np. nieruchomości, maszyny, gotówkę, należności, inwestycje finansowe, zapasy materiałów.
Pasywa – czyli źródła finansowania majątku, np. kapitał własny, kredyty, zobowiązania wobec dostawców, rezerwy na zobowiązania.
Bilans sporządza się w języku polskim i w walucie PLN. Jest to podstawowy dokument obrazujący sytuację majątkową firmy.
2. Rachunek zysków i strat
To dokument pokazujący, czy firma osiągnęła zysk, czy poniosła stratę. Składa się z trzech głównych części:
Przychody – np. ze sprzedaży towarów lub usług, uzyskane dotacje.
Koszty – np. wydatki na produkcję, administrację, wynagrodzenia, amortyzację środków trwałych, odsetki od kredytów.
Wynik finansowy – czyli zysk lub strata netto, który wpływa na sytuację finansową przedsiębiorstwa.
Warto pamiętać, że rachunek zysków i strat może być sporządzany w wariancie porównawczym lub kalkulacyjnym, w zależności od specyfiki działalności przedsiębiorstwa.
3. Informacja dodatkowa
Jest to uzupełnienie sprawozdania finansowego, które zawiera m.in.:
Dane firmy (nazwa, adres, okres sprawozdawczy, forma prawna).
Metody rachunkowości stosowane przez firmę oraz zasady wyceny aktywów i pasywów.
Informację, czy firma planuje kontynuować działalność w przyszłości.
Objaśnienia do bilansu i rachunku zysków i strat, które pozwalają na lepszą interpretację danych finansowych.
Dane o zatrudnieniu i wynagrodzeniach pracowników, w tym wynagrodzenia kadry zarządzającej.
Opis ważnych zdarzeń po zakończeniu okresu sprawozdawczego, np. utrata kluczowego klienta, zmiany w strukturze właścicielskiej, zaciągnięcie nowych kredytów.
Dodatkowe dokumenty
Do sprawozdania finansowego często dołącza się:
Opinię biegłego rewidenta (jeśli sprawozdanie podlegało audytowi), która stanowi niezależną ocenę rzetelności dokumentu.
Sprawozdanie z działalności (dla spółek kapitałowych i komandytowo-akcyjnych), w którym zarząd opisuje kluczowe aspekty działalności firmy w danym roku.
Uchwałę zatwierdzającą sprawozdanie, która formalnie potwierdza jego akceptację przez odpowiednie organy przedsiębiorstwa.
Jak i kiedy składa się sprawozdanie finansowe?
Sprawozdanie finansowe sporządza się w formie elektronicznej i podpisuje:
Kwalifikowanym podpisem elektronicznym,
Podpisem zaufanym,
Podpisem osobistym.
Nie można sporządzić sprawozdania w wersji papierowej – forma elektroniczna jest obowiązkowa dla firm prowadzących księgi rachunkowe. Dokument musi być przechowywany przez określony czas, zgodnie z przepisami dotyczącymi archiwizacji dokumentacji księgowej.
Ważne terminy:
Podpisanie sprawozdania za 2024 rok – do 31 marca 2025 roku.
Zatwierdzenie sprawozdania – do 30 czerwca 2025 roku.
Przekazanie do właściwego urzędu – nie później niż 15 dni po zatwierdzeniu.
Sprawozdanie musi podpisać osoba odpowiedzialna za księgowość oraz kierownik jednostki. Jeśli odmówią podpisu, muszą dołączyć pisemne uzasadnienie, które zostaje dołączone do dokumentacji finansowej firmy.
Podsumowanie
Sprawozdanie finansowe to obowiązkowy dokument dla firm prowadzących pełną księgowość. Jest niezbędne do analizy kondycji finansowej przedsiębiorstwa i pozwala ocenić jego sytuację. Odpowiednie sporządzenie sprawozdania zgodnie z obowiązującymi przepisami pozwala na uniknięcie sankcji oraz zapewnia przejrzystość finansową. Współczesne narzędzia rachunkowe pozwalają na automatyzację tego procesu, jednak kluczowe jest prawidłowe interpretowanie danych zawartych w dokumentacji.